Reflux & Baby

Reflux, wat is het?

Bij reflux stroomt er voeding vanuit de maag, terug de slokdarm in. Met òf zonder teruggeven of spugen van de voeding tot gevolg. Reflux komt regelmatig voor bij vrijwel alle (gezonde) baby’s, met name in het eerste levensjaar.

Waardoor stroomt de voeding makkelijker terug bij baby’s?

Zodra je baby wordt geboren is zijn maag nog niet volgroeid, die moet langzaamaan gaan leren om grotere hoeveelheden voeding te verwerken. Tussen de slokdarm en de maag in, zit een sluitspier die voorkomt dat voeding vanuit de maag terugstroomt naar de slokdarm. Deze spier is nog niet krachtig genoeg om al volledig te sluiten bij baby’s. De combinatie van deze twee factoren maakt, dat voeding vanuit de maag nog makkelijk terugstroomt de slokdarm in.

Ontwikkeling

Gedurende het eerste levensjaar ontwikkelt de maag, inclusief de sluitspier, zich verder. Er ontstaat meer ruimte in de maag én de sluitspier gaat beter sluiten. Rond de leeftijd van 4 maanden mag je beginnen met oefenhapjes voor je kind. Dit zorgt ervoor dat de maaginhoud wat verdikt. Vaak maakt dit het ook wat minder makkelijk voor de voeding om terug te stromen richting de slokdarm. Of dit het alleen is? Doorgaans gaan kinderen vanaf deze periode ook wat meer rechtop willen én kunnen zitten om de wereld te verkennen, dit helpt tevens het terugstromen van de voeding tegengaan. Soms gaan kinderen na die 4 maanden juist weer even wat meer voeding teruggeven wanneer ze bijvoorbeeld zelf gaan draaien, kruipen etc. Door hun activiteit wordt de belasting op de maag en sluitspier dan tijdelijk weer even groter, dat moet dan ook weer even wennen en nog steeds is het proces van doorrijpen gaande. Zodra kinderen uit zichzelf goed rechtop gaan zitten en vaster voedsel kunnen eten, zie je de reflux vaak duidelijk afnemen.

Welke soorten van refluxklachten kom je tegen?

Daarbij onderscheid ik twee typen reflux, de ongecompliceerde reflux, zoals we die kennen bij vrijwel alle jonge zuigelingen en baby’s. Kinderen hebben hier meestal geen tot milde klachten. En de gecompliceerde reflux, ofwel refluxziekte. Deze laatste betreft een medische diagnose en komt gelukkig niet vaak voor.

Bij de ongecompliceerde reflux kan je kind, veel slikken, kokhalzen, spugen, soms wat zuur ruiken, maar dat hoeft niet. In dat laatste geval noemen we dat ook wel een verborgen reflux. De mate van spugen kan ook verschillen, meestal is dit een mondje, maar het kan ook heel goed een grotere hoeveelheid zijn. Zo lang je kind er geen hinderlijke last van heeft, goed drinkt/eet, plast, ontlast en groeit noem ik het ‘happy spitting’ en past het bij de groei en ontwikkeling. Lastig is het soms echt wel! Een extra setje kleding mee op stap, voor zowel je kind als jezelf, is dan geen overbodige luxe 😉

Bij de gecompliceerde reflux of refluxziekte zien we dat kinderen duidelijk hinderlijke last ervaren van de terugstroom van voeding. Vaak is de slokdarm geïrriteerd, deze kan schraal worden en ontsteken. Dit kan pijn doen. Kinderen met refluxziekte kunnen dan meestal hard en overmatig huilen, minder voeding tot zich gaan nemen, projectiel braken of wat bloed spugen, zich overstrekken, snel prikkelbaar zijn, slecht slapen en het meest duidelijke signaal; minder goed gedijen of zelfs afvallen. Soms kunnen er ook klachten ontstaan van de luchtwegen, zoals hoesten, geïrriteerde luchtwegen, benauwdheid en moeilijkheden bij de ademhaling. Dan is het heel goed dat de jeugdarts van het consultatiebureau, huisarts of een kinderarts even meekijkt om een goed plan te maken. Gelukkig komt dit niet vaak voor. Veel van de symptomen die passen bij refluxziekte, bijvoorbeeld hard en overmatig huilen, zien we ook wel in andere situaties zoals bijvoorbeeld bij darmkrampjes of overprikkeling. Herken jij symptomen? Dit hoeft dus niet direct te betekenen dat er refluxziekte is! Bij minder dan 5 % van alle hard en overmatig huilende kinderen is er sprake van een medisch oorzakelijke factor (dus niet alleen refluxziekte) voor dit huilen. Mocht jij je zorgen maken om je kind, volg vooral jouw moeder- en/of vaderhart! Altijd goed om een deskundige mee te laten kijken als je dat prettig vindt.

Wat kan reflux helpen te minderen?

• Voorkomen van luchtbijmenging tijdens het proces van voeden, zowel borst als fles;
• Bij twijfel over het proces van voeden kan het helpen eens een expert te vragen om mee te kijken bij een voeding;
• Een houding waarbij je kind zoveel mogelijk rechtop zit tijdens de voeding;
• Goed boeren na de voeding;
• Na iedere voeding je kind even een kwartier tot 30 min rechtop houden;
• Wat vaker een kleinere hoeveelheid voeding aanbieden, in plaats van een heel volle fles in een keer;
• Zorgen dat het hoofdeinde van het bed van je kind – op een veilige, stabiele manier – ietsje hoger komt dan het voeteneinde;
• Een speciale baby hangmat voor in de box biedt soms ook uitkomst;
• Je kind dragen na de voeding;
• Bij zowel flesvoeding en gekolfde borstvoeding kan je de voeding indikken met bijvoorbeeld Johannesbroodpitmeel, meestal helpt dit goed, in sommige gevallen werkt het niet en krijgen kinderen juist wat meer kramp;
• Je kind rustig en voorspelbaar, vanuit een basis van bevestiging, dragen en draaien. Bijvoorbeeld bij een verschoning;
• Tijdig je hulpbronnen benutten om overprikkeling bij zowel je kind als jezelf te voorkomen.

Conclusie

Reflux is dus een veel voorkomend verschijnsel bij jonge zuigelingen en baby’s. Meestal geeft dit geen tot milde klachten. Refluxziekte daarentegen is een ander verhaal, maar komt gelukkig echt weinig voor. Dan is het belangrijk dat de jeugdarts van het consultatiebureau, de huisarts of kinderarts meekijkt voor een geschikte oplossing.

In de volksmond zie ik dat deze twee typen reflux toch regelmatig onder een noemer worden geschaard, waardoor men geneigd is om de oplossing te snel te zoeken aan de medische kant. En ik snap dat ook helemaal! Been there, done that! Als jouw kind ontroostbaar huilt en uit zijn doen is dan wil je liever gister dan vandaag een oplossing. Maar het is de vraag of dat ook een direct en duurzaam resultaat oplevert?

Zoals ik al aangaf zien we veel van de symptomen die passen bij refluxziekte, ook in andere, niet medisch oorzakelijke, omstandigheden terug. Zoals bij overprikkeling of excessief (overmatig huilen). Wanneer je je dan direct op alleen een medisch beleid stort bestaat de kans dat je vooral symptomatisch aan het werk bent en nog niet tot de echte kern komt. Het is heel zinvol om te kijken wat er – naast het medische stuk – nog meer onder de klachten van je kind zou kunnen liggen. Meestal zitten er namelijk nog genoeg stappen voor, in relatie tot wat je kunt doen om reflux te minderen of refluxziekte zelfs te voorkomen, voordat een echt medische interventie/behandeling noodzakelijk wordt. Dit zullen de meeste artsen ook bevestigen. Daarnaast is bijvoorbeeld ook uit divers medisch onderzoek gebleken dat een medicamenteuze behandeling bij refluxziekte vaak nog onvoldoende resultaat biedt en daarbij ook nog dikwijls leidt tot bijwerkingen. Is het nodig, dan is het nodig! Dit dient wel zorgvuldig afgewogen. Ik pleit hier voor een laagdrempelige, brede en integrale aanpak; een goede samenwerking met de jeugdarts, huisarts of kinderarts om medisch gezien absoluut niet tekort te schieten én daarnaast de juiste ondersteuning met een plan op maat, dat volledig bij jou en je kind past, voor thuis. Om zo vroeg en vlot mogelijk – vanuit de ware kern – andere mogelijkheden te creëren, met als resultaat een blije en comfortabele baby en ouder.

Kan je wat ondersteuning gebruiken hier? Vanuit mijn ervaringsdeskundigheid en mijn professionele expertise op dit vlak kijk of denk ik graag met je mee!

Liefs Linda, New Nurture.