In mijn vorige blog, slaapassociaties deel 1: Dream it, do it your way, heb ik het gehad over wat een slaapassociatie is, wat je dikwijls leest over slaapassociaties en wat ik daar precies van denk. Ik heb het gehad over weerstand en het falende oudercomplex en de soorten slaapassociaties. En vooral… Jij en je kind doen het goed!

Hoe werkt nu precies zo een slaapassociatie?

Eerst even terug naar wat een slaapassociatie ook alweer is: Een slaapassociatie is dus een ding, handeling of persoon die jouw kind koppelt aan het slapen én nodig heeft om de slaap te kunnen (blijven) vatten. Het ontstaat makkelijk door het herhaaldelijk aanwezig zijn bij in slaap vallen.

Baby’s – en met name jonge zuigelingen – hebben nog een heel korte slaapcyclus met weinig diepe slaapfasen, zie figuur hieronder. Dit maakt dat zij dus frequent oppervlakkig slapen en nog makkelijk wakker worden of schrikken. Op zo een moment hebben kinderen hun slaapassociatie nodig om de slaap (weer) te kunnen vatten. Het geeft ze herkenning, veiligheid & vertrouwen én troost & geborgenheid, waardoor ze de slaap kunnen vatten. Het diepere slapen leren zij meestal pas gaandeweg. Mocht het slapen nog een ‘dingetje’ zijn bij jou thuis… jullie hebben dus niet per se een slaapprobleem – zoals het vaak wel wordt genoemd – en jullie zijn dus niet stuk! Het is volkomen normaal, de uitzondering slaapt vanzelf! Én heel belangrijk: de slaap van jouw kind gaat ook niet kapot als hij jou daar nu nog even bij nodig heeft! Voordat jouw spruit volwassen is heeft hij het echt wel geleerd, geloof me 😉

De slaapcyclus van een baby

Wat doe je eraan?

In mijn vorige blog heb ik voorbeelden van de soorten slaapassociaties gegeven; de voorziene (zoals bijv wiegen, aan de borst in slaap vallen, etc) en zelfvoorzienende (eigen bedje, tut en doekje, etc) slaapassociaties. Wanneer ouders mijn hulp inschakelen omdat zij vragen hebben over het slaapgedrag van hun kind, merk ik dat zij vaak – onbewust – in vooral voorziene slaapassociaties zijn beland én dat dit dan niet (meer) de ideale omstandigheid is voor beiden.

Wat ik altijd super belangrijk vind en meegeef, en ook naartoe werk wanneer ik ouders hierbij help, is om een manier te vormen die volledig bij jezelf en jouw kind past. Dat jij authentiek kan zijn in je rol als ouder en dat jij je kind ook leert wat jij – vanuit jouw waarden – wil leren aan je kind. Want dan klopt het én gaat het leerproces ook vele malen makkelijker. Waarom? Het is dan geen kwestie meer van volhouden, maar een manier die integreert en past binnen jullie relatie. Binnen relaties wil je namelijk niet hoeven volhouden! Ik niet in ieder geval! Daarbinnen wil je volgens mij gewoon in eerste plaats jezelf kunnen zijn, om er vervolgens ook op een liefdevolle wijze voor elkaar te kunnen zijn.

Door je bewust te zijn van welke slaapassociaties er zijn, kan je dus ook bewust een keuze maken welke je je kind graag zou leren. Ben je bewust/onbewust in een slaapassociatie van jouw kind beland, die niet (meer) werkt voor jullie samen, dan kan je dit ook weer langzaam afleren. Wees daarin vooral lief en geduldig voor jullie beiden. Leren is een proces. Dit kan in kleine behapbare en consistente stapjes.

Een voorbeeld dat ik regelmatig terug zie komen in de praktijk en ook zelf als moeder heb mogen ervaren:

Je geeft voor het slapen een voeding en je kind valt in slaap aan de borst. Zodra de billen van je kind het matras voor een kleine 5 minuten hebben geraakt, is het huilen. Zodra hij weer aan de borst ligt is hij weer tevreden en slaapt hij weer verder. En niet omdat hij nog honger heeft. Wat begon bij alleen inslapen aan de borst voor de nacht, gebeurt steeds en steeds vaker. Zowel overdag als in de nacht wil hij nu met grote regelmaat aan de borst. Het is zijn slaapassociatie geworden.

Het is goed mogelijk dat dit, of een andere slaapassociatie, op gegeven moment niet meer past binnen jullie ideale situatie.

Je zou dan in kleine stapjes toe kunnen werken naar voor jullie meer passende slaapassociaties.

In kleine stapjes zou je de associatie (in dit geval de borst) los kunnen gaan koppelen van het slapen:

• Bijvoorbeeld door je kind iedere keer ietsje eerder van de borst te halen (vaak als kinderen minder krachtig en effectief zuigen is de maag gevuld en gebruikt je kind de borst nog om te voorzien in zuigbehoefte). Vaak beginnen kinderen als je ze van de borst neemt te huilen. In plaats van de borst zou je als tussenstap dan je vinger kunnen aanbieden. Neemt hij daar geen genoegen mee, geef je weer even de borst en probeer je het weer opnieuw zodra hij weer minder overtuigend zuigt. Dit herhaal je net zo lang totdat hij de borst niet meer nodig heeft.
• Het kan heel goed zijn dat je kind nu zonder borst, maar nog met vinger in slaap valt. Nu kan je er langzaam maar zeker naar toe werken dat je je kind slaapdronken, maar wel net voordat hij in slaap valt, wakker in zijn bedje legt. Begint hij te huilen probeer hem dan eerst te troosten met je vinger. Is dat nog niet voldoende, pak hem dan weer lekker bij je en herhaal voorgaande zodra hij weer doezelt. Het wakker in bed leggen heeft als effect dat je kind bewust is van waar hij ligt zodra hij in slaap valt en dat onderdeel wordt van zijn nieuwe slaapassociatie. Hij leert zich dan veilig en vertrouwd voelen in zijn eigen bed wanneer hij tussentijds wakker wordt.
• Het kan goed zijn dat jouw kind nu in slaap valt in zijn bed, maar nu nog jouw vinger associeert met slaap. Deze kan je dan weer langzaamaan vervangen door bijvoorbeeld een speentje en / of doekje (met bijv jouw luchtje). Voordeel hiervan is dat jouw kind in verloop van tijd zelfvoorzienend kan zijn met betrekking tot deze slaapassociaties. Een doekje of veilig speenkoord kan voorkomen dat de speen zoekraakt.

Conclusie

Slaapassociaties zijn dus aan én af te leren. Omdat zij simpelweg soms heel goed werken voor jullie beiden en soms ook niet meer zo. Dit alles is aan jou als ouder. Belangrijkste is, blijf dichtbij jezelf: Do it your way! En het mooie… het kan allemaal heel liefdevol én zonder drama. Het is geen probleem, soms wel een uitdaging omdat het je aandacht en soms wel de nodige energie van jou vraagt. Wees daarin lief voor jezelf, zet je beschikbare hulpbronnen in en/of zoek de juiste vorm van ondersteuning.

Succes en hopelijk welterusten!

Liefs Linda, New Nurture.